…και όσο αντέξεις: Περί Φιλ(μ)σοφίας: Παιχνίδια Μυαλού – Sleuth (2007) του Kenneth Bragnagh

O Kenneth Bragnagh υπογράφει την δεύτερη κινηματογραφική εκδοχή του Sleuth το 2007, στη διασκευή του Harold Pinter (η πρώτη εκδοχή ήταν το 1972, από τον σκηνοθέτη Joseph Mankiewicz. Kαι οι δύο ταινίες βασίζονται στο θεατρικό έργο του Anthony Shaffer, το 1970).

Ένα έργο σε τρεις πράξεις, παιχνίδια μυαλού, λεκτικοί διαξιφισμοί ανάμεσα σε δύο μόνο χαρακτήρες, στη σκιά μας τρίτης γυναικείας παρουσίας που δεν εμφανίζεται ποτέ επί σκηνής.

Αυτό που ξεκινά σας παιχνίδι μεταξύ των δύο πρωταγωνιστών θα καταλήξει σε ό,τι πιο σοβαρό μπορεί να φανταστεί κανείς: τον θάνατο.

Οι διάλογοι είναι κοφτεροί και καταιγιστικοί: κάθε λέξη κρύβει και μια υπόνοια πίσω της, το νόημα του τι συμβαίνει δεν είναι ποτέ εντελώς ξεκάθαρο, τα βλέμματα και οι ελάχιστες παύσεις-σιωπές ενισχύουν όσα έχουν ειπωθεί μέχρι εκείνη τη στιγμή και εντείνουν την εκκρεμότητα ανάμεσα στο κωμικό και το σοβαρό, όσο και την αγωνία μας για τη συνέχεια.

Σινεμά δεν είναι μόνο η πλοκή

– Ο Branagh ξεκινά επίσης με περισσότερο τολμηρή διάθεση, ασυνήθιστες γωνίες λήψεις ιδίως στην εισαγωγή της ταινίας, απότομες αλλαγές πλάνων από μακρινά πλάνα του εσωτερικού του σπιτιού σε πολύ κοντινά πλάνα στα χείλη, τα μάτια και τα δάχτυλα των ηρώων.

Καθώς τα πράγματα σοβαρεύουν και οι ανατροπές αντιστρέφουν του ρόλους, ο σκηνοθέτης θα στρέψει την κάμερα στα δύο πρόσωπα, χρησιμοποιώντας το εύρος του χώρου που του δίνει η αναλογία διαστάσεων 2.35:1 για να τα χωρέσει μέσα στο ίδιο κάδρο, άλλοτε φωτοσκιασμένα, άλλοτε σχεδόν τελείως σκοτεινά.

– Τοποθετεί τα πρόσωπα σε προφίλ το ένα απέναντι στο άλλο, σαν σε καθρέφτη, εστιάζοντας σε αυτά, είτε αφήνοντας τον χώρο πίσω τους θολό (εκτός εστίασης), είτε επιλέγοντας εντελώς ουδέτερο φόντο, ακριβώς για να ισχυροποιήσει το οπτικό βάρος των προσώπων που συγκρούονται και να στρέψει την προσοχή μας σ’ εκείνα.

– Το παιχνίδι των ρόλων φανερώνεται και μέσα από τη χρήση των οθονών του συστήματος παρακολούθησης του σπιτιού, όσο και από τα είδωλα των δύο ηθοποιών στους καθρέφτες – ένα σχόλιο για την ίδια τη φύση της θεατρικής παράστασης, ποιος παίζει και ποιος παρακολουθεί, ποιος υποκρίνεται και ποιος έχει τον έλεγχο, αλλά και ένα σχόλιο για τον ίδιο τον κινηματογράφο και τη σχέση ανάμεσα σε πραγματικότητα και είδωλο, το είδωλο του καθενός στα μάτια του άλλου, παιχνίδια του μυαλού με όχι πάντα προβλέψιμη κατάληξη.

Επιλογικά

Ο Branagh μας δίνει μια σφιχτοδεμένη και ισορροπημένη ταινία, αποφεύγει τις παγίδες της θεατρικότητας, επιλέγει προσεκτικά τις λεπτομέρειες (βλέμματα, διακόσμηση χώρου, μουσική) καταφέρνοντας να από-δείξει (το είχε ήδη δείξει στη δεύτερη ταινία του, Νεκροί ξανά, το 1991) ότι γι αυτόν η τέχνη είναι ένα πολύ σοβαρό παιχνίδι.