Dance Music (1985) – From Italy to New York for breakdance

Στα μέσα των 80ς η Ευρώπη είχε αρχίσει να βιώνει πλέον δραστικά την αλλαγή που προκαλούσε η hip hop κουλτούρα. Η ταινία Dance Music είναι μια Ιταλική παραγωγή του 1985 σε σκηνοθεσία του Vittorio De Sisti που πραγματεύεται πάνω κάτω αυτό. Μια ομάδα φιλόδοξων νεαρών χορευτών του Ευρωπαϊκού Νότου που προσπαθούν να υλοποιήσουν το όνειρό τους για φήμη και καριέρα. Η κατά το imdb σύνοψή του φιλμ αυτού αναφέρεται σε «an Italian dance group travels to a breakdance competition in New York».

Μόνο που ο διαγωνισμός αυτός, τελικά, δεν είναι και τόσο…breakdance, ούτε εντός, ούτε εκτός εισαγωγικών. Είναι απλώς ένας διαγωνισμός χορού, μάλλον jazz και freestyle. Για την ακρίβεια, το Dance Music δείχνει τόσο breaking όσο δείχνει ballet και jazz το Breakin’ και το Beat Street. Άρα, ο όρος breakdance εδώ χρησιμοποιείται εντελώς καταχρηστικά λόγω εμπορικής μόδας και συνήθειας. Ωστόσο, η ελληνική βιντεοκασσέτα αποδείχτηκε αρκετά τίμια, γεγονός που ομολογώ ότι με εκπλήσσει αφάνταστα και δεν προλόγιζε αυτά τα παιδιά και την ομάδα τους, Power, ως «breakdance team», παρά απλά ως «χορευτές». Αν και η πιθανότερη εξήγηση για αυτή την ορθή περιγραφή θα πρέπει να οφείλεται σε απλή μετάφραση του πρωτότυπου κειμένου της μαμάς-εταιρίας.

Σχολιάζοντας και αναλύοντας, επομένως, τις hip hop πληροφορίες της κάθε ταινίας, όπως πάντα, εξηγώ πως τo μόνο footage του Dance Music που αφορά το φιλοθεάμον hip hop κοινό είναι δυο street show του Mr Robot. Μάλιστα, στο ένα από τα δυο έχει για παρτενέρ έναν μίμο του Michael Jackson. Λογικό και αναμενόμενο ένα τέτοιο στοιχείο, τα έχω ξαναπεί σε προηγούμενο άρθρο αυτής της σειράς. Θα τα πω και σήμερα. Πολύ καλός σε όλα τα electro styles ο Mr Robot, λοιπόν, σε επίπεδο Mr Wave για να συνεννοηθούμε, δηλαδή σε poppin, waving, ticking, electric boogie και φαντάζομαι μια μάχη μεταξύ τους θα ήταν ένα επικό σεμινάριο. Και πάντα απέναντί τους θα στέκονταν καραδοκώντας, όλα τα βαριά όπλα της Δυτικής Ακτής για έναν χορευτικό «εμφύλιο».  Mr  Animation, Pop n Taco, Poppin Pete, Boogaloo Shrimp κλπ.

Σε όλη τη διάρκεια της ταινίας ξετυλίγονται οι αγωνίες των παιδιών για το μέλλον τους ως χορευτές. Το ίδιο, απανταχού την υδρόγειο, πρόβλημα των παιδιών των φτωχών τάξεων που πρέπει να πετύχουν το όνειρό τους όσο είναι ακόμα ο κατάλληλος καιρός και αυτό είναι ακόμα πιθανό και υλοποιήσιμο. Αλλιώς, το όνειρο θα αρχίσει να απομακρύνεται και να γίνεται βουνό ανυπέρβλητο. Η όποια αρχική ομάδα θα διαλυθεί, ο καθένας θα πάρει το δρόμο του και το μονοπάτι του, καλό ή κακό, και θα πρέπει να ζήσει την οικογένειά του κάνοντας αναγκαστικά μια δουλειά που δεν αγαπά.

Στο σημείο αυτό οφείλω να εξυμνήσω δυο τρισμέγιστους καλλιτέχνες για τον τρόπο που αντιμετώπιζαν τους χορευτές τους. Τα πλήρη ονόματά τους ήταν Michael Joseph Jackson και David Robert Jones, γνωστοί ως Michael Jackson και David Bowie αντίστοιχα. Ο Michael ως παιδί ξεκίνησε χορεύοντας τα γνωστά βήματα του James Brown και τις πρώτες ρομπότ φιγούρες τύπου Soul Train. Στη συνέχεια, συνειδητοποίησε ότι καλή μεν η επιρροή, αλλά για να εδραιώσει τη δική του περσόνα ως χορευτής-τραγουδιστής, έπρεπε να περάσει στην επόμενη χορευτική εποχή που γεννιόταν μέσα από ακριβώς αυτούς τους μοντέρνους χορευτές του Soul Train. Αυτούς που επινόησαν τα robot moves, το locking και ο ήχος τους ήταν το πρώιμο synth funk που σταδιακά εξελίχθηκε στο νεωτερισμό του electro funk.

Πράγμα και το οποίο έκανε, καθώς άφησε αυτά τα παιδιά του ghetto να του μάθουν τις νέες τους φιγούρες. Έπειτα, to make a long story short, επανειλημμένα ανέδειξε αυτούς τους νέους φίλους και καλοπληρωμένους συνεργάτες του στα πιο γνωστά του video clip και είχε την ταπεινότητα, που ισούται με μεγαλοκαρδία, να τους διαφημίζει κάθε φορά που τον ρωτούσαν δημοσιογράφοι. Δεν δέχομαι να ακούσω την παραμικρή λέξη για τον Μιχαλάκη. Δεν δέχτηκα ποτέ και ούτε πρόκειται. Αν ο πολύς βαρύμαγκας Screaming Jay Hawkins, αυτός ο βετεράνος πολέμου, ένιωσε τρόμο μπροστά στον κοινό εχθρό, όταν πήγε να διεκδικήσει τα δικαιώματά του, το πραγματικό μυστικό αφεντικό που κινεί τα νήματα της βιομηχανίας, τότε δεν θα τη γλίτωνε ούτε ο Μιχαλάκης που είχε το «θράσος» να πετύχει το ακατόρθωτο. Δεν υπονοώ τίποτα, τα εννοώ όλα ευθέως και στα ίσα. Όποιος ξέρει, ξέρει και όποιος κατανοεί, ας κατανοεί.

Ο δε Bowie τώρα, καταρχάς, είναι ένας από τους ελάχιστους λευκούς που έπαιξαν ουδέποτε στο Soul Train (τρία σχήματα αν δεν απατώμαι, αυτός οι Beasties και ένας Ιταλός). Επίσης, αρκετά χρόνια πίσω, προτού πάρει το Life Time achievement το 2006, ο ίδιος ο καπετάνιος του Mothership που έφερε το P-Funk στη Γη είχε αναγνωρίσει και συμπεριλάβει το όνομα τού Bowie σε πρόλογο σε ένα δίσκο των Parliament. Αυτός ο τεράστιος καλλιτέχνης που έπεσε μόνος του στη Γη από το διάστημα, είναι ένας από τους πρώτους λευκούς που χόρευαν locking επί σκηνής, before it was cool, και αυτό είναι το λιγότερο όλων. Όλοι οι μεγάλοι poppers και lockers όπως ο συχωρεμένος ο Skeeter Rabbit και άλλοι αποκάλυπταν σε συνεντεύξεις τους ότι σε κάθε συναυλία που χόρευαν για τον Bowie ερχόταν ο ίδιος προτού αρχίσει το κάθε show και τους αγκάλιαζε και τους ευγνωμονούσε που ήταν μαζί του και θα χόρευαν για αυτόν. Είναι που θα πέσεις, τελικά….

Ελληνική Βιντεοκασέτα

Τελικά, για να μη σας κουράζω με το σημερινό παραμύθι, μάλλον φαντάζεστε πως τελειώνει. Κερδίζουν πράγματι το διαγωνισμό, και ζήσαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα. Τρόπω τινά, αυτό το κυνήγι ονείρου από τους πρωταγωνιστές του Dance Music, μου θυμίζει αυτό που είχε πει ο Don King στο When We were Kings. «Πριν αιώνες παρθήκαμε ως αλυσοδεμένοι σκλάβοι σε έναν Νέο Κόσμο, από τον οποίο τώρα όμως γυρνάμε ως παγκόσμιοι πρωταθλητές των σπορ και της μουσικής». Αλλά αυτή τη φορά στο αντίστροφο. Αυτά τα παιδιά της ταινίας Dance Music φοβούνται ότι αν δεν αναζητήσουν την τύχη και τη φήμη τους στη Νέα Υόρκη ως επαγγελματίες χορευτές, σύντομα η ομάδα τους θα διαλυθεί για χάρη της επιβίωσης των οικογενειών τους, με το να γυρνάνε σπίτια τους και στην δουλειά των γονιών τους. Γεγονός που σε κάθε χώρα συνέβη και αλήθευε μέχρις ότου μια χορευτική κοινότητα να μπορέσει να οργανωθεί και να στεριώσει.

Επιστρέφω ξανά στο ζητούμενο aka το hip hop περιεχόμενο του Dance Music, το οποίο όπως είπα είναι περιορισμένο, αλλά έχω να πω κάτι που με εντυπωσίασε και το βρίσκω σπάνιο. Με το καλημέρα της ταινίας, πέφτουν στην οθόνη όλες οι διάφανες κάρτες με τις πληροφορίες της. Casting, συντελεστές αλλά και soundtrack. Και ξανά το soundtrack πάλι στο τέλος. Οι τίτλοι των τραγουδιών, δηλαδή, εμφανίζονται δυο φορές στην ταινία. Συγκεκριμένα, στην ταινία ακούγονται τα εξής κομμάτια: «Shannon – Let the music play», «Miquel Brown – So Many Men, So Little Time», «Brooklyn Express – Sixty Nine», «Xena – On The Upside», «Fun Fun – Happy Station», «Crazy Group – Sunshine Shine», «Touché – Just Like a Doorknob», «Gary Low – I Want You».

Από τη λίστα αυτή, τα κομμάτια που θα τα λέγαμε «δικά μας» είναι της Shannon και της Xena τα οποία περιέχονται μέχρι και σε volumes της θρυλικής Streetsounds Electro, των Brooklyn Express, κατηγορίας Electronic, Funk/Soul και των Touché εφόσον είναι electro synth Funk/Soul, (το κατάλληλο είδος Boogie για poppin). Τα υπόλοιπα είναι Italo-disco, Hi NRG. Ταιριαστό άλλωστε, ιταλική ταινία είναι. Και εδώ αρχίζει το παράδοξο. Το παράδοξο είναι πως το δημοσιευμένο LP κυκλοφόρησε, όχι από Ιταλική εταιρία αλλά από την Γερμανική Ariola Eurodisc, Gmbh. Μάλιστα έφερε άλλο τίτλο και είχε άλλο tracklist.

Break Dance Sensation 84.

Tο μόνο από τα παραπάνω κομμάτια που υπάρχει μέσα στο released OST είναι το hit της Shannon. Τα υπόλοιπα κομμάτια που συμπληρώνουν το puzzle στα αυλάκια του δίσκου είναι τα εξής: “The Rock Steady Crew – (Hey You) The Rock Steady Crew”, “Freeez – Pop Goes My Love”, “Freeez – Scratch Goes My Dub”, “Bonk – Big Love”, “Tom Browne – Rockin’ Radio”, “Grandmaster Flash & The Furious Five –Scorpio”, “Imagination – New Dimension”, “Baobab – N.O.J.O.B.”, “London Aircraft – Supergirls”,  “Ministry –Work For Love”, “Maurice Starr – Electric Funky Drummer”, “Irving And The Twins – One More Chance”, “Bernard Wright – Funky Beat”.

Όλα εξαιρετικά electro κομμάτια, ένα κι ένα, γεγονός που έκανε πολλούς τότε της γενιάς μου να έχουν και να θέλουν να έχουν το δίσκο και είτε να αγνοούν, είτε να αδιαφορούν το να έχουν και την βιντεοκασέτα της ταινίας. Ίσως μόνο ελάχιστοι με συλλεκτική παιδεία να την έψαχναν. Φαντάζομαι το ίδιο θα συνέβη και σε άλλες χώρες.

Σαν να μη φτάνει αυτό, το γνωστό γερμανικό νεανικό περιοδικό Bravo, κυκλοφόρησε ένα ειδικό τεύχος με αφιέρωμα στην ταινία, δίνοντας δώρο μάλιστα ένα ειδικό flexidisc με μερικά από τα παραπάνω κομμάτια και τον Mr. Robot στο εξώφυλλο και τίτλο Break Dance Sensation ’84 (ο ίδιος τίτλος δηλαδή με το δίσκο). Ειλικρινά, δεν έχω ανακαλύψει ακόμα πιο μπορεί να ήταν το παρασκήνιο που γερμανικά media ψήθηκαν τόσο πολύ να προωθήσουν μια Ιταλική ταινία. Κάτι που φαντάζει σχετικό, είναι το ότι ένα από τα σχήματα που πλαισιώνουν το soundtrack, οι Baobab, ήταν από τη Γερμανία και ο δίσκος τους είχε κυκλοφορήσει από την Polydor Γερμανίας.

 Η ταινία, ως εκ τούτου, παρά την pop και mainstream φύση της, χάρη σε αυτήν την προώθηση του γερμανικού τύπου και με αυτό το βαρύ soundtrack αποτέλεσε μια από τις πρώτες επαφές της Γερμανικής νεολαίας με το breaking και τα συναφή styles εκείνα τα χρόνια. Έτσι, όταν κάποιοι από εκείνη τη γενιά ενηλικιώθηκαν και εκκίνησαν τη δική τους καριέρα απέδωσαν φόρο τιμής στο φιλμ αυτό. Για παράδειγμα, ο MC Torch γνωστός και ως DJ Haitian Star, το 2016 κυκλοφόρησε ένα mixtape με τίτλο «DJ Haitian Star – German 80’s Hip Hop 1», το album cover του οποίου είναι tribute στον παλιό δίσκο με τον Mr. Robot, με τον Haitian Star αυτή τη φορά να παίρνει τη θέση του Mr. Robot στο εξώφυλλο. Λίγο πιο μετά, ο ίδιος DJ προέβη στο να κυκλοφορήσει και μια δεύτερη mixtape με την ίδια θεματική. Για να προσανατολιστούμε λίγο, ο Haitian Star ανήκει στην ίδια γενιά με τον CutMaster GB, τον Marc Hype, τους LSD (Legally Spread Dope) και άλλους μεγάλους της Γερμανικής hip hop σκηνής.

Εφόσον η ομάδα χορευτών που πρωταγωνιστούν είναι κυρίως ομάδα σύγχρονου χορού και μπαλέτου, οι αναφορές στο Flashdance είναι αναμενόμενες. Μάλιστα δε, αυτό συμβαίνει όχι έμμεσα με τη μορφή της χορογραφικής και σκηνοθετικής επιρροής, όπως θα παρατηρούσε ένα έμπειρο μάτι αλλά με την ευθεία και άμεση αναφορά στο Flashdance μέσα στους διαλόγους των ίδιων των παιδιών. Η επίσημη αφίσα της ταινίας με την Jennifer Beals, άλλωστε, διακοσμεί το χώρο που προπονούνται και η κάμερα επομένως την «τραβάει» αρκετές φορές.

Ένα αξιομνημόνευτο trivia που αποκαλύφθηκε στα social media κάπου στο 2010-11 από τον Crazy Legs, ήταν η πληροφορία ότι όταν η Beals στην τελική audition της εκτελεί ένα backspin μπροστά στους κριτές, είναι ο ίδιος ο Crazy Legs στην πραγματικότητα που την ντουμπλάρει. Έκτοτε, αυτό το final show της Beals και άλλες σκηνές από το Flashdance μετατράπηκαν σε ένα διαχρονικό pop πρότυπο που επανειλημμένα έγινε cover από άλλες καλλιτέχνιδες που είχαν παιδικές αναμνήσεις από τα 80ς. Τόσο η Jennifer Lopez με το I’m glad όσο και η Geri Haliwell με το It’s Raining men, εντελώς άλλα κομμάτια όπως βλέπουμε, έκαναν video cover των σκηνών της ταινίας.

Και μιας και η ταινία “Dance Music” είναι Ιταλικής παραγωγής, δεν μπορώ να μην αναφερθώ στον Jovanotti. Ένας νεαρός των 80ς σε μια χώρα με τεράστια ιστορία στην τέχνη και τη μουσική, που μεγάλωνε ακούγοντας τη μουσική της εποχής του, με το όνειρο να γίνει μουσικός αλλά και το σημαντικότερο, με το ταλέντο να γίνει. Και εγένετω Jovanotti. Ο πρώτος Ιταλός rapper που άνοιξε το δρόμο για τους υπόλοιπους. Νωρίτερα από αυτόν, η Ιταλία είχε έρθει σε επαφή με το hip hop μέσα από διεθνή tour με MCs και b-boys αλλά κυρίως με graffiti artists όπως ο Futura, o Dondi, ο Phase 2, o Rammellzee και άλλους, οι οποίοι επισκέφτηκαν και σχετικές gallery. Μάλιστα, για κάποιους από αυτούς, όπως για τον Ramm και την Kim Valente (Dynamic Dolls), η Ιταλία ήταν η χώρα καταγωγής κάποιων προγόνων τους. Από όλο αυτό τότε, βγήκαν μετέπειτα κάποιες καλές μονάδες όπως ο Flycat ο οποίος χρίστηκε από τον ίδιο τον Rammellzee ως μαθητής- νέα γενιά των Τag Μaster Κillers με το όνομα-αποστολή Υ1. Μπορεί σαν μέγεθος η Ιταλική σκηνή να είναι μικρή αναλογικά για τον πληθυσμό της χώρας, σε αυτό υπάρχουν διάφοροι παράγοντες….αλλά έχουν βγει κάποιες καλές μονάδες, ξαναλέω.

Ας ρίξουμε, με την ευκαιρία, μια έστω επιφανειακή και πεταχτή ματιά στο τι συνέβαινε στην υπόλοιπη Ευρώπη με την εξάπλωση του breakdance είτε στο σινεμά είτε στις πίστες και το ραδιόφωνο. Κανένα άρθρο ασφαλώς δεν είναι ποτέ αρκετό να καλύψει όλη την ιστορία. Χρειάζονται βιβλιοθήκες ολόκληρες. Προφανώς, η Αγγλία ήταν ανέκαθεν η πιο ισχυρή Ευρωπαϊκή χώρα στο να βοηθήσει διάφορους μουσικοχορευτικούς νεωτερισμούς να βρουν γόνιμο έδαφος να αναπτυχθούν και να διαρκέσουν. Κυρίως λόγω της κοινής γλώσσας με τις ΗΠΑ και του πολυπολιτισμικού περιβάλλοντος που οι μετανάστες των αποικιών της δημιουργούσαν. Δεν είναι μόνο το hip hop που είχε τα εφόδια να ευδοκιμήσει και όπως όντως συνέβη, αλλά και η ρέγγε, είτε πριν είτε παράλληλα με αυτό και ούτω καθεξής με τη house, τη jungle και άλλα είδη έκτοτε.

Στη Γαλλία το 1984, υπήρχαν ήδη οι Paris City Breakers που δέχονταν χαιρετισμούς και shout outs σε αμερικάνικους electro rap δίσκους και φυσικά στη Γαλλία έδρευε η θρυλική Celluloid Records. Ιδρυτής της ήταν ο ελληνικής καταγωγής Jean Karakos και πολύ μεγάλα ονόματα του old school hip hop είχαν ηχογραφήσει για αυτό το label. Μιας και ο παραπάνω συνειρμός έφερε στο τραπέζι τις αποικίες, αξίζει να αναφέρω τους Γαλλόφωνους Abidjan City Breakers από την Ακτή Ελεφαντοστού οι οποίοι εκτός από breakers (b-boys), ήταν και recording artists έχοντας ηχογραφήσει στο Λονδίνο ένα LP το 1984 το οποίο μπορούσαν να προωθήσουν στα live show τους.

Εξίσου ισχυρή εμπορικά η Ολλανδία, με άφθονη έως και ανεξιχνίαστη μέχρι τώρα κυκλοφορία και διανομή δίσκων στο εσωτερικό της, λόγω του μεγάλου λιμανιού της. Μεγάλο εμπόριο επίσης και στα διάφορα ephemera και κάθε είδους μουσικού και κινηματογραφικού merchandise, τύπος, παιχνίδια και lobby cards με αποτέλεσμα να προκύψουν μεγάλοι και σεβαστοί συλλέκτες όπως πχ ο Pat Vogt και ο Disco Patrick.

Από τη Ρωσία ορμώμενη η ταινία Courier, τoυ 1986, έχει μια σκηνή με b-boys και poppers που ακούν το πολυβραβευμένο Rockit του Herbie Hancock και η αλήθεια είναι πως αυτό ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα με το τι συνέβαινε στην ΕΣΣΔ τότε. Υπήρχε όντως μια αξιόλογη electro σκηνή και διασώζονται κομμάτια, πολλά από αυτά βρίσκονται στο youtube, τουτέστι σημαίνει ότι πολλοί καλλιτέχνες οδηγήθηκαν όπως και να έχει στη δισκογραφία. Δε ξέρω αν η στροφή τους στη Δυτικόφιλη αυτή μόδα υπέστη ψυχρό πόλεμο, ωστόσο.

Στα Βαλκάνια και την πάλαι ποτέ Γιουγκοσλαβία (και όχι μόνο) υπήρχε ένα εργοστάσιο που κινούμενο στα όρια του νόμιμου και παράνομου, τύπωνε πολλές δικές του συλλογές με rap hits, με δικά του εξώφυλλα, συχνά μπερδεύοντας λίγο τα λογότυπα και τα διάφορα credits των καλλιτεχνών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η γνωστή δική τους έκδοση της συλλογής Street Beat (που η κανονική Αμερικανική ήταν με κομμάτια της Sugarhill Records κυρίως) αλλά έφερε πάνω της το λογότυπο της ταινίας Beat Street. «Δε βαριέσαι, τώρα» θα σκέφτηκε λέω εγώ, ο όποιος δισκογράφος τότε, «τι Street Beat, τι Beat Street, το ίδιο κάνει, βγάλτο εκεί πέρα να πουλήσουμε».

Όσον αφορά τη χώρα μας, η ιστορία είναι λίγο πολύ γνωστή. Πριν το σχηματισμό των rap groups και την έναρξη της rap δισκογραφίας υπήρξαν κάποια χρόνια σκόρπιου breaking, οπότε όταν ήρθε η ώρα του πρώτου BOTY Greece στο θέατρο Φοίνικα το Περιστέρι το 2002, η γενιά μου όσο μάχιμη και αν προσπαθούσε να κρατηθεί, το κινησιολογικό ρεπερτόριο της ήταν πλέον μόνο old school (όνομα και πράμα) και όσο καλά και να έβγαιναν οι φιγούρες, τεχνικά θεωρούνταν πλέον παρωχημένες μπροστά στο σύγχρονο b-boying.

Σε αυτό μοιάζουμε, λίγο πολύ με τους πρωταγωνιστές του Dance Music, εφόσον από τη μια είχαμε την τύχη άτομα σαν εμένα, τον Paladin και άλλους να γεννηθούμε στη καλή την ώρα και ζήσαμε τη δεκαετία 80 αλλά από την άλλη μεριά γεννηθήκαμε στη κακιά τη χώρα που ακόμα δεν είχε προδιαγραφές παρά μόνο ξενοφοβία και έτσι μείναμε πίσω, στην αφάνεια και την ανωνυμία αυτού του χορού.