Το Μέλλον του Κινηματογράφου after covid

Η ανακοινώσεις της Warner Bros και της Disney αρχές Δεκεμβρίου συντάραξαν το κινηματογραφικό κατεστημένο παγκοσμίως. Καθώς οι μεγάλες εταιρείες δυσκολεύονται εν μέσω πανδημίας και στρέφονται στο στρίμινγκ και οι κινηματογράφοι αρχίζουν να φαλιρίζουν, η συζήτηση στρέφεται στο αν ο κινηματογράφος έχει πεθάνει. Η αλήθεια είναι ότι δεν ξέρουμε τι μέλει γενέσθαι αλλά είμαστε σίγουροι ότι αλλαγές που θα ερχόντουσαν αργά αλλά σταθερά, θα έρθουν πολύ πιο γρήγορα με τις εξελίξεις να κλιμακώνονται σε τομείς που ο κόσμος δεν το περιμένει.

Προσπαθώντας να σας παρουσιάσουμε τις προβλέψεις μας, θα πρέπει πρώτα να μιλήσουμε για την βιομηχανία που έχει χτιστεί γύρω από τον κινηματογράφο, πως βγαίνουν και πως διανέμονται τα χρήματα και τέλος, τι αλλαγές φέρνει η πανδημία μας, ρίχνοντας μια ματιά και στο τι έχει να μας διδάξει το παρελθόν.

Εταιρείες Παραγωγής και Κινηματογράφοι

Αν και οι εταιρείες παραγωγής είναι δεκάδες, τα τελευταία χρόνια βλέπουμε μεγάλες συγχωνεύσεις και πωλήσεις, νέους παίχτες και μερικά success stories που δεν τα έβλεπε κανείς να έρχονται. Από την μία τα μεγάλα studios γίνονται ακόμα λιγότερα με την πώληση της 20 Century FOX στην Disney, ενώ μικροί παίχτες όπως η Blumhouse και το Α24 είδαν ταινίες τους να κοιτάνε κατάματα μεγάλες παραγωγές. Ταυτόχρονα το Netflix και η Amazon έχουν ξεκινήσει χοντρό παιχνίδι έχοντας πολύ χρήμα και διάθεση για πειραματισμό.

Οι εταιρείες αυτές έχουν ως σκοπό να δημιουργούν το προϊόν.
Το προϊόν αυτό διαφημίζεται από τους ίδιους και διατίθεται από τους κινηματογράφους που ανήκουν σε τρίτους. Η παραγωγή έρχεται σε συμφωνία με τον κινηματογράφο για ποσοστό επι του εισιτηρίου. Το ποσοστό αυτό είναι κλιμακούμενο, όντας μεγαλύτερο τις πρώτες εβδομάδες πέφτοντας σταδιακά όσο περνάνε οι εβδομάδες.

Καθώς λοιπόν μια ταινία κάνει κύκλο περίπου ενός μήνα και μετά αποσύρεται, ο κινηματογράφος βγάζει περισσότερα λεφτά από το popcorn και τα ποτά παρά από τα εισιτήρια! Ταυτόχρονα παρακαλάνε να βγουν ταινίες που θα έχουν μεγάλο κινηματογραφικό run μέσω του καλού word of mouth που θα κάνει την ταινία να παίζει για πολλές εβδομάδες, να μικρύνει το ποσοστό των παραγωγών επι του εισιτηρίου και να βγάλουν οι ίδιοι περισσότερα. Αυτό όπως καταλαβαίνεται και σπάνιο είναι και δίκοπο μαχαίρι. Οι εταιρείες όπως η Disney που ξέρουν ότι οι ταινίες τους μπορούν να φέρουν πολύ κόσμο και να κάνουν και μεγάλο κύκλο ζητάνε και παίρνουν ακόμα μεγαλύτερο ποσοστό από τους κινηματογράφους που δεν έχουν και επιλογή στην τελική. Ή θα βάλεις Marvel/StarWars/Pixar ή κλείσ’ το το μαγαζάκι σου…

Που καταλήγουμε λοιπόν;
Οι εταιρείες παραγωγής βάζουν το πολύ χρήμα και δίνουν τεράστια χρηματικά ποσά στο marketing με σκοπό να φέρουν πίσω κέρδη που να κυμαίνονται στο τριπλάσιο του αρχικού budget για να θεωρηθεί επιτυχία. Από την άλλη οι κινηματογράφοι είναι στην ουσία μαγαζιά που πουλάνε φαγητό και ποτό, με τις ταινίες να είναι ο τρόπος που θα σε πείσουν να αγοράσεις το pop corn τους. Αν μια ταινία αποκτήσει σταδιακά κοινό κάνοντας κινηματογραφική διανομή για πάνω από δύο μήνες, μόνο και μόνο τότε το ποσοστό του εισιτηρίου συμφέρει τους κινηματογράφους.

Τι έχει να μας διδάξει η πανδημία του 1918;;

Το 1918 η κινηματογραφική βιομηχανία πέρασε την πρώτη της κρίση. Η πανδημία σταμάτησε την έλευση του κόσμου στους κινηματογράφους που εκείνη την εποχή άρχισαν σιγά σιγά να αποκτούν το κοινό τους ενώ ταυτόχρονα το τέλος του Πρώτου Παγκόσμιου Πόλεμου έκανε το κοινό να μην λαχταρά πολεμικές ταινίες, στις οποίες είχε δοθεί βάση τα προηγούμενο διάστημα. Αυτός ο συνδυασμός μείωσε το ενδιαφέρον του κοινού με κινηματογράφους να κλείνουν σωρηδόν. Αυτό δημιούργησε τις κατάλληλες συνθήκες ώστε οι μεγάλες εταιρείες παραγωγής Paramount Pictures,  Twentieth Century-Fox Corporation, Warner Brothers Pictures, Columbia Pictures Corporation, Universal Corporation κ.α να αγοράσουν κινηματογράφους που είχαν κλείσει δημιουργώντας τον απόλυτο έλεγχο της βιομηχανίας από την παραγωγή μέχρι την κατανάλωση.

Όπως διαβάζουμε στον New Yorker “Many smaller companies went out of business, and the resulting shakeout led to a consolidation that made the big ones bigger, creating the studios that became the masters of production, distribution, and exhibition together; the flu, combined with the end of the war, gave rise to the mega-Hollywood that’s being duplicated again today”.

To πανηγύρι αυτό έληξε το 1948 με την δίκη United States v. Paramount Pictures, Inc., 334 U.S. 131 (1948) στην οποία αποφασίστηκε ότι ο έλεγχος παραγωγής και διανομής από τις ίδιες εταιρείες καθιστά μονοπωλιακή τακτική και απαγορεύτηκε. Αυτός ο νόμος έκανε δυνατή την δημιουργία των multiplex που μπορούν να παίζουν ταινίες πολλών εταιριών διανομής ταυτόχρονα.

Τι αλλαγές έφερε η πανδημία της κορόνας;
Η διαφορά της φετινής πανδημίας με αυτήν του 1918 είναι ότι οι θεατές έχουν πλέον επιλογή. Το streaming δίνει μια δίοδο στις εταιρείες παραγωγής να μεταφέρουν στον πελάτη τις ταινίες που έχουν στην άκρη χτίζοντας η καθεμία την δικιά της πλατφόρμα. Ταυτόχρονα πανδημία, Trump και οι εταιρείες παραγωγής που όλο και συγχωνεύονται, δημιούργησαν τις καταστάσεις ώστε ο νόμος του ’48 να καταργηθεί ανοίγοντας τον δρόμο σε μια κατάσταση που καλό δεν θα κάνει σίγουρα στον καταναλωτή. Τον Ιούνιο του 2020 λοιπόν, 71 χρόνια μετά την απαγόρευση, οι εταιρείες παραγωγής μπορούν και πάλι να γίνουν ιδιοκτήτες κινηματογράφων…

Streaming και συμβόλαια

Το streaming είναι ένα πεδίο που θέλουν να μπουν οι πάντες καθώς είναι αυτό που θέλουν οι μέτοχοι: Σταθερή ροή χρήματος ανα τακτά χρονικά διαστήματα + Μειωμένο επίπεδο ρίσκου. Ο κινηματογράφος από την άλλη χαρακτηρίζεται από υψηλό ρίσκο, με επενδύσεις 80-200 εκατομμύρια και άλλα τόσα μάρκετινγκ στο κυνήγι της ταινίας του δισεκατομμυρίου αλλά πιθανότητα χασούρας. Και τα δύο έχουν την χάρη τους και την αξία τους στο επιχειρηματικό παιχνίδι, αλλά είναι σίγουρο ότι όσο οι μέτοχοι γουστάρουν το τζόγο για το μεγάλο κέρδος άλλο τόσο γουστάρουν την safe επένδυση…

Σημαντική διαφορά: Μια streaming πλατφόρμα δεν έχει ανάγκη ταινίες με budget άνω των 80μύριων. Τα επικά set pieces, οι IMAX κάμερες και το εκτεταμένο cgi ανήκουν σε ταινίες που σκοπό έχουν να φέρουν πίσω τρεις και τέσσερις φορές τα λεφτά τους και όχι την διατήρηση των subscribers. Το Netflix εδώ και χρόνια ρίχνει αυτά τα χρήματα για φέρει μεγάλα ονόματα στην πλατφόρμα και να αγοράσει status στην αγορά ενώ Disney και Warner προσπαθούν να μειώσουν την χασούρα και ταυτόχρονα να μεγαλώσουν με γρηγορότερους ρυθμούς τις streaming πλατφόρμες τους βάζοντας τις ταινίες τέτοιου επιπέδου στις πλατφόρμες τους.

Είναι πολύ σημαντικό επίσης να τονιστεί ότι τα συμβόλαια των συντελεστών χρειάζονται επαναπροσαρμογή καθώς με πρωτομάστορα τον Robert Downey Jr πολλοί αστέρες παίρνουν μικρότερο εφάπαξ ποσό αμοιβής, σε αντάλλαγμα με ποσοστό επι του κέρδους. Αυτό είναι που έφερε τρομερά κέρδη στον συγκεκριμένο ηθοποιό και σε όσους έκαναν παρόμοιες επιλογές και αυτό έκανε την Warner να έρθει σε συμφωνία με την Patty Jenkins και την Gal Gadot στις οποίες πλήρωσε από περίπου 10μυρια εξτρά την καθεμία ώστε το WonderWoman 1984 να κάνει πρεμιέρα στο HBO MAX.

Για να γίνει μια σαφής στροφή στο στρίμινγκ θα πρέπει να αλλάξουν τα buisness plan όχι μόνο οι εταιρείες αλλά όλη η βιομηχανία, με τις εταιρείες να είναι αυτές που θα πρέπει να πείσουν τους υπόλοιπους να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο βγάζουν χρήματα μέχρι τώρα. Αυτό είναι κάτι που δύσκολα θα γίνει πραγματικότητα και αυτό φαίνεται από τις μηνύσεις που ετοιμάζονται να πέσουν με την ανακοίνωση της Warner να περάσει όλες τις ταινίες του ’21 σε ταυτόχρονη πρεμιέρα σε HBO MAX και κινηματογράφους, χωρίς να έχει επαναδιαπραγματευτεί με άλλες εταιρείες και ηθοποιούς (π.χ. τα κέρδη της Legendary που είναι συμπαραγωγός στο DUNE, θα μειωθούν καθώς δεν θα έχει πρόσβαση στα κέρδη από το streaming αλλά μόνο από τα κινηματογραφικά…).

Η πρόβλεψη μας: Ο κινηματογράφος δεν θα πεθάνει αλλά δεν θα σωθεί κιόλας…

Η πρόβλεψη μας θυμίζει λίγο Black Mirror. Η κατάρρευση της οικονομίας κάνει πάντα τον πλούσιο πλουσιότερο και τον φτωχό φτωχότερο. Αυτό είναι θέσφατο. Όταν λοιπόν οι μεγάλες αλυσίδες θα χρειαστούν ρευστότητα, οι εταιρείες θα έρθουν να την προσφέρουν αγοράζοντας εξολοκλήρου αλυσίδες ή ποσοστά σε αυτές. Το αποτέλεσμα θα είναι μεγαλύτερη συσσώρευση. Παίρνοντας ως παράδειγμα την Disney, σε ένα τέτοιο σενάριο θα μπορεί α ελέγχει ένα ολόκληρο multiplex, διαθέτοντας μόνο δικές τους ταινίες ή και σειρές. Οι μικροί παραγωγοί που δεν θα μπορούν να κάνουν τέτοιες επενδύσεις αγοράζοντας κινηματογράφους, θα πρέπει να πωληθούν ή να στραφούν αποκλειστικά στο στριμινγκ καθώς πλέον θα πηγαίνεις σε ένα multiplex και το μόνο που θα μπορείς να δεις θα είναι ταινίες μιας και μόνο εταιρείας, που και ελέγχει τι μπορείς να δεις και τι όχι αλλά και σε τι τιμή.

Τα ευρύτερα αρνητικά αποτελέσματα θα είναι η απαξίωση των ανεξάρτητων παραγωγών και η εξαφάνιση των original παραγωγών καθώς όλα θα ανήκουν σε υπάρχουσα franchise… Στα θετικά θα μπορούσα να προβλέψω μόνο την επιστροφή σε παραγωγές των 70-90μυριων (κάτι που έχει σταματήσει τα τελευταία χρόνια) που θα δώσει την δυνατότητα σε κάποιους δημιουργούς να αναπτύξουν original υλικό σε πλατφόρμες που δεν έχουν πληθώρα από francise, όπως είναι το Netflix.

Η πιθανότητα του κέρδους της τάξης του δισεκατομμυρίου είναι πολύ ισχυρή για να αφεθεί στο παρελθόν και η αγορά κινηματογράφων θα μειώσει το ρίσκο για τους κολοσσούς. Η Disney to 2019 είχε κέρδη 11 δισεκατομμυρίων από το κινηματογραφικό της branch. Its too big to fail. Η ιδανική συνθήκη για το κεφάλαιο είναι η αέναη συσσώρευση. Μονοπώλια και εξαγορές.

Ο κινηματογράφος δεν θα πεθάνει αλλά θα γίνει ένα καρκίνωμα, σκιά του παλιού καλού εαυτού του, όχι στο θέμα του αριθμού των αιθουσών, αλλά στην ποικιλία των παραγωγών που θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτές.

 

[spreaker type=player resource=”show_id=1439427″ width=”100%” height=”200px” theme=”dark” playlist=”show” playlist-continuous=”true” autoplay=”false” live-autoplay=”true” chapters-image=”true” episode-image-position=”right” hide-logo=”false” hide-likes=”false” hide-comments=”false” hide-sharing=”false” hide-download=”false”]

Πηγές
https://www.forbes.com/sites/tomnunan/2020/08/07/judge-decrees-studios-can-own-theater-chains-for-first-time-in-71-yearswhat-lies-ahead/
https://www.newyorker.com/culture/the-front-row/lessons-for-the-movie-industry-from-the-1918-influenza-pandemic
https://www.justice.gov/atr/paramount-decree-review
https://collider.com/paramount-consent-decrees-ended-studios-can-own-movie-theaters/