“ΜΕΣΑ ΑΠ ΤΟ ΓΥΑΛΙ και άλλες ιστορίες από ημιτελείς Στροφές” της Ε. Δεσποτάκη + Interview
Written by MonkeyBoss on 30 Ιουλίου 2018
Η Ευθυμία Δεσποτάκη εδώ και χρόνια γράφει και δημοσιεύει σε περιοδικά, συλλογές και forums πηγαίνοντας το fantasy της χώρας ένα βήμα παρακάτω και σταθεροποιεί την παρουσία των γυναικών συγγραφέων του φανταστικού με κάθε της βήμα.
Εγώ τη γνώρισα μέσα από τα Πνεύματα. Ένα βιβλίο που μας έδινε μια ολοκληρωμένη και αυτοτελή ιστορία που αξίζει να τη διαβάσεις και μόνη της. Έλα όμως που τα Πνεύματα άνοιξαν, για εμένα αλλά και για όσους έμαθαν την Ευθυμία μέσα από την πρώτη της κυκλοφορία στη Mamaya, έναν τεράστιο, περίπλοκο νέο κόσμο. Ο πεινασμένος αναγνώστης θέλει κι άλλο, είναι λίγο αδηφάγο τέρας χωρίς καμία αιδώ. Καθώς διάβασα το δεύτερο βιβλίο της, στις λίγες ερωτήσεις που της έκανα και θα διαβάσετε παρακάτω, ρωτάω αμέσως:
ΠΟΥ. ΕΙΝΑΙ. ΤΟ. ΕΠΟΜΕΝΟ;;???;;??111!!!1??
Λίγο υπομονή ρε μαν, λέω στον εαυτό μου τώρα. Το Γυαλί, το δεύτερο βιβλίο που κυκλοφορεί μέσα από την ομάδα Άρπη, με κράτησε συντροφιά όλο το καλοκαίρι και μου έδωσε αυτό που μου έλειψε από τα Πνεύματα: περισσότερες ιστορίες, περισσότερα παραμύθια, περισσότερες Στροφές.
Το Μέσα από το Γυαλί είναι η πρώτη συλλογή διηγημάτων της Ε. Δεσποτάκη, την έκδοση έχει αναλάβει ο εξαιρετικός Εκδοτικός Οίκος Mamaya και περιέχει ιστορίες μέσα από έναν κόσμο που συστρέφεται και αλλάζει, μεταμορφώνεται δίνοντας άπειρες δυνατότητες στη συγγραφέα να αλλάξει το ύφος, τον τόπο, το είδος της ιστορίας. Παρόλα αυτά κάθε Στροφή έχει κάτι που θα σου φανεί γνώριμο.
Θέλεις τσιγγάνες μάγισσες, πνεύματα του βάλτου, δερβίσηδες να στριφογυρνάνε στον ρυθμό του θεού; Σε κάθε Στροφή (σε λίγο θα μας εξηγήσει η ίδια η Ευθυμία τι είναι η Στροφή) κάθετι είναι νέο και γνώριμο. Μεγάλο θέμα αυτό στο fantasy και sci-fi.
Η τεχνική της παραμένει στο ίδιο επίπεδο με τα Πνεύματα, κάθε λέξη είναι προσεγμένη, αλλαγμένη ίσως για να δώσει στο κείμενο ένα χρώμα που θα σε πάει σε άλλες εποχές. Ο άριστος χειρισμός της γλώσσας, η επιμέλεια και οι ιδέες που αναπτύσσονται κάνοντας τον κύκλο τους σε λίγες σελίδες και αφήνονται στην άκρη για νέες, κάνουν αυτή τη συλλογή ένα ολοκληρωμένο έργο που έχει πολλά να δώσει και απαιτεί την προσοχή σου. Ακόμα όμως κι αν δεν τη δώσεις, το Γυαλί θα σε διασκεδάσει ανέλπιστα.
Τα διηγήματα αυτά καθαυτά είναι γραμμένα σαν παραμύθια, με την ανάλογη λυρικότητα και ώρες ώρες παιχνιδιάρικη διάθεση. Προσωπικά, αυτά που με κράτησαν περισσότερο είναι το Ετήσιο Φεστιβάλ Ζυθοκατάνυξης και το Στον Γάιδαρο καβάλα από τη Στροφή με τις Μεγάλες Απάτες ενώ ο Δρόμος των Ανέμων αξίζει ολόκληρο βιβλίο μόνο του…
Για τις συλλογές διηγημάτων, πάντα έλεγα πως είναι ότι πρέπει για να τα έχεις στο ράφι και κάθε τόσο να διαβάζεις μια ιστορία. Πλέον έχω ανακαλύψει και το πόσο πολύ ταιριάζουν με την παραλία! Το Γυαλί πήγε σε διάφορες παραλίες κοντά στη Θεσσαλονίκη και την Καβάλα και με τράβηξε στις Στροφές του, ενώ θα μπορούσα να ρίχνω καμιά βουτιά στα καταγάλανα νερά ή να ρίξω καμιά ματιά σε καμιά “κοντούλα, πεταχτή, όλο στρογγυλάδες, ένα ροδάκινο χνουδωτό που ήθελες να την τραγανίσεις ως το κουκούτσι” που γράφει και η Ευθυμία στο Δρόμο των Ανέμων. Κάπως έτσι, ντελικάτα και χωρίς πολλά πολλά, η συγγραφέας έχει δημιουργήσει μια άκρως ερωτική μορφή στο μυαλό μου και επαναλαμβάνει τέτοιες παραστατικές περιγραφές σε όλο το βιβλίο…
Για να δούμε τι έχει να μας πει όμως η Ευθυμία στις ερωτήσεις που της στείλαμε:
Πόσες Στροφές έχει πάρει η Ιστορία, Ευθυμία;
Ρώτα το Βιβλίο των Συμβάντων. Εγώ –όπως κι εσύ και όλοι όσοι έχουν ζήσει, ζουν ή θα ζήσουν πάνω σ’ αυτή τη γη– είμαστε ανίκανοι να αντιληφθούμε το σύνολο της εικόνας. Ακόμα κι εγώ που πρότεινα τη θεωρία των Στροφών–γιατί θεωρία είναι, να μη σας ξεγελάω– δεν είμαι σίγουρη ότι μπορώ να σου πω πολλά για το πώς λειτουργεί.
Πες μου αν το κατάλαβα σωστά. Κάθε Στροφή περιέχει χιλιάδες χρόνια. Όταν όλα καταστραφούν και όλα ξεκινήσουν από την αρχή έχουμε μια στροφή. Το «Βιβλίο των Συμβάντων» περιέχει όλη τη γνώση και κάποιοι εκλεκτοί της μίας Στροφής περνάνε στην επόμενη και μπορεί να γίνουν γνωστοί ως υπερφυσικές μορφές, θεοί or something…
Κάθε Στροφή έχει τη δική της διάρκεια. Συνήθως, όμως, ναι, μερικές χιλιάδες χρόνια. Ας πούμε, η δική μας είναι σίγουρα 200.000 ετών – περίπου η ηλικία του Homosapiens. Λίγο περισσότερα, λίγο λιγότερα. Δε θα μάθουμε ποτέ.
Όταν οι άνθρωποι αρχίζουν να μην μπορούν ν’ αντέξουν το βάρος της ιστορίας τους, όταν ξεχνούν πια πώς να είναι άνθρωποι, τότε γυρίζει η Ιστορία, παίρνει μια Στροφή. Κι αρχίζουν όλα από την αρχή, από την ανακάλυψη της φωτιάς, από την εξημέρωση του σκύλου και της κότας. Μέχρι όσο φτάσει, μέχρι όπου αντέξει ο άνθρωπος τον κακό του εαυτό. Ή μέχρι ο καλός του εαυτός να μην αντέχει να ζει με όσα προηγήθηκαν.
Θεοί or something; Δεν ξέρω. Πολλά πράγματα μπορούν να είναι αυτοί οι εκλεκτοί. Συνήθως είναι παραμυθάδες, κάποιος ή κάτι που να μπορεί να λέει ιστορίες κι ο κόσμος να τις ακούει. Στον κόσμο του Γυαλιού, αυτός ο εκλεκτός είναι το Γυαλί, κοιτάς μέσα του και βλέπεις μια ιστορία του τότε. Στη Στροφή των Συμβάντων, ο εκλεκτός είναι ένα ποταμός που ανεβαίνει ανάποδα έναν λόφο και στην κορφή του σχηματίζει μια λίμνη, που τα πολύχρωμα χαλίκια του βυθού της μαρτυρούν κάτι που έγινε πολύ-πολύ παλιά. Φαντάζεσαι, νομίζω, ποιος είναι ο εκλεκτός αυτής της Στροφής. Σιγά τον θεό.
Στο Γυαλί συγκέντρωσες κείμενα που είχαν δημοσιευτεί σε συλλογές και περιοδικά εδώ και χρόνια. Πώς ένιωσες καθώς επιμελούσουν ξανά τα κείμενά σου;
Κυρίως τρόμο, τι νόμιζες; Είδα πράγματα που έλεγα πως δεν είναι δυνατόν να τα έγραψα εγώ. Βερμπαλισμούς ως επί το πλείστον, λεξιλαγνίες, προβλήματα συνέπειας, προβλήματα οπτικής γωνίας – ωχ, μάνα μου. Αλλά δε γίνεται να τα σβήσεις αυτά, αυτά σε έκαναν αυτό που είσαι. Κι αυτά που γράφεις τώρα θα σε κάνουν αυτό που θα γίνεις. Το κακό είναι πως βρήκα και πολλά πράγματα που οι ιδέες τους μου άρεσαν υπερβολικά. Παραδέχομαι ότι είμαι ερωτευμένη με κάποιες ιδέες, τις βλέπεις να επανέρχονται στα γραπτά μου. Μετά από την επιμέλεια κειμένων που εκτείνονται σε βάθος –συγγραφικού– χρόνου, το αντιλήφθηκα κι εγώ. Φαίνεται πως αυτές οι ιδέες καλύπτουν κάποιες συναισθηματικές ή φιλοσοφικές μου ανάγκες. Αναρωτιέμαι αν τις έλυσα αυτές μου τις ανάγκες πλέον ή όχι. Ξαναρώτα με σε δέκα χρόνια. Μπορεί να μάθω κάτι για τον εαυτό μου που δεν το ξέρω αυτή τη στιγμή που μιλάμε.
Μετά την πρώτη μας συνάντηση στο 1οFantasmagoria αναμένω σαν τρελός το βιβλίο σου που θα εμπνέεται από την αυτοκρατορία της Τραπεζούντας και όπου τα spells θα γίνονται στα ποντιακά. Σε μια άλλη συνέντευξή σου είδα ότι η χώρα ονομάζεται Τρανή και βρίσκεται στον κόσμο της Πικρής Στροφής, τη Στροφή της Ιστορίας που διαδραματιζόταν τα Πνεύματα και η ιστορία του Παγκράτη.
Πες μου, σε παρακαλώ, καλά νέα 🙂
Αυτά συμβαίνουν επειδή έχω μεγάλο στόμα, ναι. Όχι, τα νέα δεν είναι πολύ καλά. Ανακαλύψαμε με τους betareaders μια τρύπα στην πλοκή στο μέγεθος της αβύσσου των Μαριανών. Είναι τόσο μεγάλη –γι’ αυτό και δεν την είδαμε με τους πιο πολλούς– που από τον Μάρτιο που το έμαθα δεν έχω καταφέρει να συνέλθω και να σκεφτώ λογικά, για να αποφασίσω πώς να δουλέψω. Εννέα ετών δουλειά, έτσι; Με την εν λόγω τρύπα καταμεσής. Είναι να μην πιτσικάρεις; Πώς δεν το είδα; Πώς το προσπέρασα; Και φυσικά δεν τίθεται ζήτημα να τα παρατήσω, όπως έχω κάνει με ένα άλλο κείμενο που διαδραματίζεται στην Πικρή Στροφή, στη Μύλητο των αντίστοιχων κλασσικών χρόνων. Τα Ξέφτια της Πλέξης, όπως θα είναι ο τίτλος της σειράς, οφείλουν να κυκλοφορήσουν. Το χρωστάω σε ζωντανούς, αλλά και σε νεκρούς, αυτό το βιβλίο. Θα βγει. Αλλά όπως πρέπει. Όμορφο και σωστό. Κι αυτό το χρωστάω. Σ’ εκείνους τους δύο beta readers μου που μου έδειξαν την τρύπα.
Πες ότι είμαι νέος στο ελληνικό fantasy και θέλω να ξεκινήσω με κάτι εξαιρετικό. Πρότεινε μου τρία έργα Ελλήνων συγγραφέων που εκτιμάς.
Πλην της ομάδας Άρπη και του εκδοτικού της, έτσι; Πλην Κεραμίδα, Μελά, Μιχαηλίδη, Κόκκινου και Κασκαβέλη, ναι; (see what I did there? I’m not even sorry, χεχ).
Λοιπόν, πλην της ομάδας Άρπη και του εκδοτικού της, με κατέστρεψες. Δε με ρώταγες καλύτερα πιο είναι το αγαπημένο μου βιβλίο; Πιο εύκολα θα έβρισκα την απάντηση…
Κιάρα Καλουντζή, Λουάνες. Μια συγγραφέας που είναι ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΚΕΦΑΛΙ ΜΟΥ, ΒΓΕΣ ΑΠΟ ΚΕΙ ΣΟΥ ΛΕΩ. Ό,τι κι αν γράψει, πώς να στο πω, δε θα άλλαζα ούτε μια λέξη. Ούτε μια.
Βάσω Χρήστου, η τριλογία των Λαξευτών (Λαξευτές της παλίρροιας, Λαξεμένο Δίχτυ, ο Λαξευτής των στοιχείων). Μια από τις ελάχιστες ολοκληρωμένες τριλογίες στο ελληνικό φανταστικό, που έχει όλα όσα χρειάζεσαι.
Ιωάννης Θ. Μάζης, Τα κρυπτικά ημερολόγια της νήσου Σολέμνις και των εν αυτή θαυμαστών ανθέων και φυτών. Ένα μικροσκοπικό βιβλιαράκι που περιέχει μόνο θαυμαστά πράγματα.
Και τώρα από πόσους να ζητήσω συγνώμη; Δε φταίω εγώ, παιδιά, ετούτος φταίει, τρία είπε.
Έχω μάρτυρες.
#manlyfeet
Ευχαριστώ πολύ την Ευθυμία για τις απαντήσεις που έστειλε σε χρόνο dt. Τα βιβλία της μπορείτε να τα βρείτε στη Mamaya και να κάνετε τα reviews σας στο Goodreads.
ΜΕΣΑ ΑΠ ΤΟ ΓΥΑΛΙ και άλλες ιστορίες από ημιτελείς Στροφές
8,91 €
