Το πάντα επίκαιρο φαινόμενο Watchmen

Ξαναβλέποντας την πρωτότυπη σειρά της HBO Watchmen και διαβάζοντας τις διάφορες θεωρίες και αναλύσεις γύρω απ το φαινόμενο αυτό, αναρωτήθηκα τι κάνει το Watchmen τόσο σπουδαίο και γιατί αρκετοί το χαρακτηρίζουν ως ένα απ τα πιο σημαντικά έργα τέχνης του μεταμοντερνισμού.

Λοιπόν, κάθε είδους τέχνη ανά τα χρόνια ή αν θέλετε και ανά τους αιώνες είχε πάντα κάποιο έργο τόσο μνημειώδες που άφησε ιστορία και χαρακτήρισε την μετέπειτα εποχή του. Για τα κόμικς αυτό το έργο σταθμός ήταν το graphic novel του Alan Moore – Watchmen με το οποίο και άλλαξε για πάντα η βιομηχανία των κόμικς.

To Watchmen κυκλοφόρησε πρώτη φορά σε μια σειρά από 12 τεύχη το 1986 και δεν άργησε να χαρακτηριστεί ως το σπουδαιότερο κόμικ που έχει γραφτεί ποτέ . Ξεχώρισε αμέσως για την ιδιαίτερη αισθητική σε χρώματα, πάνελ, χαρακτήρες και λεπτομέρειες γύρω απ την εικόνα, που ήταν ξεκάθαρο ότι αναφερόταν σε ένα πιο ώριμο κοινό. Η ιστορία γράφετε και ολοκληρώνετε στην κορύφωση του ψυχρού πολέμου και αυτό φαίνεται σε κάθε σελίδα. Aπo την αρχή μέχρι το τέλος υπάρχει αυτό το αγωνιώδες αίσθημα για το τέλος του κόσμου.

Οι κεντρικοί χαρακτήρες δεν είναι αδιάφθορα scout boys σαν τον Superman ή ηρωίδες πρότυπα σαν την Wonder Woman. Αντί αυτού έχουμε καθημερινούς ανθρώπους με καθημερινά άγχη και προβλήματα σε έναν υπέρ ρεαλιστικό κόσμο που μοιάζει με τον δικό μας. Σε όλο αυτό ο Alan Moore τοποθετεί τον Dr. Manhatan, το απόλυτο υπεράνθρωπο ων με τις ασύλληπτες δυνάμεις που βοηθάει την Αμερική στον πόλεμο του Βιετνάμ και στον ελεύθερο χρόνο του αράζει στον Άρη μακριά απ τους ανθρώπους. Στο Watchmen πια, βλέπουμε ότι οι ήρωες δεν είναι σκιερές μορφές που πολεμάνε κακούς σε σκοτεινά σοκάκια, άλλα σημαντικοί παίχτες σε γεωπολιτικές σκακιέρες.

Το Watchmen μας συστήνει μια ποικιλία ηρώων και μας εξηγεί πως μετά από πολλά χρόνια δράσης, η κυβέρνηση τους απαγορεύει πια να κυκλοφορούν ντυμένοι και να αυτοδικούν στον κόσμο. Οι περισσότεροι ήρωες συμβιβάζονται με αυτό κρεμάνε τις κάπες τους και ζουν τις μοναχικές και περίπλοκες καθημερινές ζωές τους ενώ μονάχα το “αναρχικό στοιχείο” Rorschach συνεχίζει την δράση του. Ο Rorschach που αμετανόητα κυνηγάει και τιμωρεί εγκληματίες στους δρόμους της Νέας Υόρκης κάθε βράδυ ανακαλύπτει ξαφνικά πως ο Comedian, πρώην μέλος των Watchmen και εγκληματίας πολέμου δολοφονήθηκε. Μαζί με αυτήν την ανακάλυψη έρχεται στο συμπέρασμα πως κάποιος έχει εξαπολύσει κυνήγι εναντίων όλων των πρώην υπερηρώων.

Διάβασε: ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ, ΜΑΣΚΕΣ ΚΑΙ WATCHMEN

Ο Rorschach είναι η αρχή μιας γνωριμίας με μια νέας πάστα χαρακτήρων κόμικ που μέχρι τότε το κοινό δεν μπορούσε να δεχτεί εύκολα. Ο Rorschach έχει μια προσωπική διαστρεβλωμένη αίσθηση δικαιοσύνης και οι μέθοδοι του ξενίζουν σε σχέση με τα μέχρι τότε ηρωικά ανδραγαθήματα όλων των ηρώων της εποχής. Όσο η ιστορία προχωράει μαζί με τις έρευνες του Rorschach ο αναγνώστης έρχεται σε επαφή με του υπόλοιπος Watchmen και για πρώτη φορά βλέπουμε τι μπορεί να κάνει ένας ήρωας όταν δεν πολεμάει το έγκλημα.

Η αποκάλυψη είναι τρομερή! Κάνει ακριβώς ότι και κάθε άλλος άνθρωπος, προσπαθεί να βγάλει την μέρα, το ψωμί του, έχει άγχος, ενοχές, αμαρτίες και αμφιβολίες. Οι ήρωες βγαίνουν ραντεβού, ερωτεύονται, απογοητεύονται, έχουν κατάθλιψη καπνίζουν, πίνουν και προσπαθούν να αφομοιωθούν σε μια σκληρή καθημερινή πραγματικότητα. Ενώ άλλοι όπως ο Ozymandias εκμεταλλεύονται την άλλοτε φήμη τους ως ήρωα για να κερδοσκοπήσει και να εξυπηρετήσει τα προσωπικά τους οφέλη.

Πάνω απ όλα αυτά και όλους το ρολόι του ολέθρου, το οποίο δείχνει πέντε λεπτά πριν την καταστροφή και τον πυρηνικό όλεθρο. Από πίσω; Μια σκοτεινή συνωμοσία που παντρεύει τον ρεαλισμό και την επιστημονική φαντασία με τρόπο υποδειγματικό. Θα σταματήσω εδώ στα περί πλοκής όμως για να μην spoilάρω κάτι.

Το Watchmen δεν θυμίζει τίποτα με τα παραδοσιακά κόμικ όπου οι σκηνές δράσης και μαχών υπερτερούν αυτές των διαλόγων. Αντί αυτού βλέπουμε ώριμους διαλόγους και φιλοσοφικά ζητήματα μεταξύ των χαρακτήρων και μια πλοκή λίγο πιο “ψαγμένη” απ τις συνηθισμένες. Παράλληλα το σκοτεινό και ώριμο ύφος της ιστορίας πείθει πιο εύκολα τον αναγνώστη και είναι αυτό που θα επηρεάσει πολλά κόμικ στην συνέχεια.

Αν κατάφερε κάτι το Watchmen είναι να αποδείξει ότι το να φοράει κάποιος μάσκα και ντύνετε με στολές το βράδυ για να πολεμάει το έγκλημα δεν είναι τόσο γελοίο όσο ακούγετε. Το Watchmen δεν φοβάται να είναι τόσο σοβαρό όσο και αστείο όταν χρειάζεται, είναι ένα πολυδιάστατο έργο με χιούμορ, σοβαρότητα και αρκετά φιλοσοφικά ερωτήματα. Από την οπτική αισθητική των εικόνων, τα πολιτικά σχόλια, τις περίπλοκες ανθρώπινες σχέσεις μεταξύ των χαρακτήρων άλλα και το ώριμο περιεχόμενο, η ιστορία μας κραυγάζει ότι ήρθε για να αλλάξει τα πάντα στον κόσμο των υπερηρώων. Το αμφιλεγόμενο τέλος της ιστορίας, η ιστορία του Dr Manhatan και τα τολμηρά ζητήματα που θέτονται στους Watchmen, καθιέρωσαν το graphic novel σε Pop Culture Φαινόμενο. Και δεν είναι τυχαίο ότι είναι πάντα επίκαιρο ακόμη και 34 χρόνια μετά.

To Watchmen έχει χαρακτηριστεί ως το έργο που είναι “Αδύνατον να μεταφερθεί στην οθόνη.”

Η αλήθεια είναι πως έγιναν πολλές απόπειρες για την μεταφορά του στον κινηματογράφο χωρίς να καρποφορήσουν. Μέχρι που το 2009 ο Zack Snyder κατάφερε να κάνει μια συμπαθητική μεταφορά στην μεγάλη οθόνη. Εδώ να πω ότι και εγώ ανακάλυψα τους Watchmen πρώτα μέσο της ταινίας την οποία στην αρχή βρήκα απαίσια άλλα όταν της έδωσα μια δεύτερη ευκαιρία έχοντας μια καλύτερη εικόνα για το τι εστι Watchmen την βρήκα αρκετά ωραία (Με χάλασε το τέλος, ξέρετε εσείς που διαβάσατε το Graphic).

Έπειτα η σειρά του HBO ομολογώ να πω με εξέπληξε αρκετά θετικά, πρώτον διότι ήταν sequel άρα δεν υπήρχε υλικό σε άλλη μορφή για να τα συγκρίνω και δεύτερον γιατί την βρήκα αρκετά πειστική συνέχεια της original ιστορίας στην δική μας εποχή.

Το Watchmen σίγουρα χαρακτηρίζετε ορόσημο για το είδος του. Θέσπισε ένα ύφος που ακολούθησαν πολλές ιστορίες με αυτή την προσέγγιση όπως για παράδειγμα η τριλογία Batman του Nolan , η το πρόσφατο Joker. Η καινούργια σειρά της HΒΟ τέλος ήταν αυτή που με έπεισε ότι το κεντρικό θέμα της ιστορίας θα είναι και για πάντα επίκαιρο, γιατί αν και ο ψυχρός πόλεμος είναι μια παλιά ιστορία πια, τα ζητήματα που πραγματεύονται στο Watchmen θα είναι πάντα τριγύρω, ζητήματα όπως η δύναμη και οι περίπλοκες ανθρώπινες σχέσεις θα έχουν πάντα ξεχωριστό ενδιαφέρον.

Το Watchmen κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Anubis.

Ο Θοδωρής Καραδιαμαντής μόλις κυκλοφόρησε το πρώτο του μυθιστόρημα “Το Πλάσμα που δεν έπρεπε να υπάρχει”, μυθιστόρημα λαβκράφτιου μυστηρίου/τρόμου διαθέσιμο στα ενημερωμένα βιβλιοπωλεία!